श्रीलंकाले सोमबार हजारौं टन अवैध रूपमा आयात गरिएको फोहोरले भरिएका सयौं कन्टेनरहरूमध्ये अन्तिम बेलायत पठाएको अधिकारीहरूले बताएका छन्। धेरै एसियाली देशहरूले हालैका वर्षहरूमा धनी राष्ट्रहरूबाट फोहोरको आक्रमणको बिरूद्ध पछाडि धकेलेका छन् र अनावश्यक ढुवानी फिर्ता गर्न थालेका छन्। सन् २०१७ र २०१९ को बीचमा बेलायतबाट आएको फोहोर श्रीलंका आइपुग्यो र यसलाई “प्रयोग गरिएको गद्दा, गलैंचा र रग” को रूपमा सूचीबद्ध गरिएको थियो। तर वास्तविकतामा यसमा अस्पतालका जैवजन्य फोहोर पनि रहेको भन्सार अधिकारीहरूले बताएका छन् ।
सोमबार कोलम्बो बन्दरगाहमा जहाजमा लोड गरिएका ४५ कन्टेनरहरू करिब ३,००० टन फोहोर बोकेका २६३ कन्टेनरहरूको अन्तिम समूह थियो। “यस्ता खतरनाक कार्गो आयात गर्न नयाँ प्रयास हुन सक्छ, तर हामी सतर्क हुनेछौं र यो दोहोर्याउन सुनिश्चित गर्नेछौं,” भन्सार प्रमुख विजिथा रविप्रियाले भने। भन्सार अनुसार सेप्टेम्बर २०२० मा मेडिकल फोहोर बोकेका पहिलो २१ कन्टेनर बेलायत फिर्ता गरिएको थियो।
एक स्थानीय कम्पनीले बेलायतबाट फोहोर आयात गरेको भन्दै प्रयोग गरिएको म्याट्रेसबाट स्प्रिङ्स र कपास फिर्ता गरी विदेशका उत्पादकहरूलाई पठाउने योजना बनाएको थियो। तर भन्सारले यस्तो “स्रोत रिकभरी” को विश्वसनीय प्रमाण फेला पार्न असफल भयो। एक स्थानीय वातावरणीय कार्यकर्ता समूहले फोहोर प्रेषकलाई फिर्ता गर्न माग गर्दै याचिका दायर गर्यो र श्रीलंकाको पुनरावेदन अदालतले २०२० मा याचिकालाई समर्थन गर्यो।
प्लाष्टिकलगायतका हानिकारक फोहोर ढुवानी गर्ने अन्तर्राष्ट्रिय कानुन उल्लंघन गरी सबै कन्टेनर स्वदेशमा ल्याएको भन्सारले जनाएको छ । सन् २०१९ मा श्रीलंकाको अनुसन्धानले आयातकर्ताले सन् २०१७ र २०१८ मा टापुमा ल्याइएको करिब १८० टन फोहोर भारत र दुबईमा पठाएको फेला पारेको थियो। फिलिपिन्स, इन्डोनेसिया र मलेसियाले पनि सयौं फोहोर कन्टेनर आफ्नो मूल देशमा फिर्ता गरेका छन्।
