अहिले अस्पतालहरूमा ज्वरोका बिरामीको भीड तीव्र रूपमा बढिरहेको छ। धेरै बिरामीहरू यस्ता छन्, जसको ज्वरो सामान्य प्यासिटामोल जस्ता औषधिले सजिलै निको भइरहेको छैन। तर चिकित्सकहरू भन्छन्, यो औषधिको प्रभावकारिताको कमी होइन, बरु भाइरस संक्रमणको प्रकृति र बिरामीको शारीरिक अवस्थासँग सम्बन्धित विषय हो।
प्रसिद्ध पीएसआरआई अस्पतालका आकस्मिक विभाग प्रमुख डा. प्रशान्त सिन्हाका अनुसार, “यो सिजनमा भाइरसहरूको प्रभाव धेरै तीव्र देखिएको छ। त्यसैले एक्लै प्यासिटामोलले ज्वरो नियन्त्रणमा ल्याउन गाह्रो भएको छ।”
उनका अनुसार, शरीरमा पानीको कमी, कुपोषण, गलत मात्रा वा समयमा औषधि सेवन गर्नुजस्ता कारणहरूले पनि प्यासिटामोलको प्रभाव कम हुन सक्छ। डेंगु, फ्लू, टाइफाइड वा ब्याक्टेरियल संक्रमणहरूबाट पनि यस्तो ज्वरो आउन सक्छ, जुन सामान्य प्यासिटामोलले निको पार्न सकिँदैन।
अर्का एक विशेषज्ञ चिकित्सकका अनुसार, “प्यासिटामोल मुख्यतया मस्तिष्कको तापक्रम नियन्त्रण गर्छ। तर जब संक्रमण गम्भीर हुन्छ, विशेषगरी ब्याक्टेरियल वा शक्तिशाली भाइरसका कारण, ज्वरो पूर्णरूपमा कम नहुन सक्छ।”
४८ घण्टाभन्दा लामो ज्वरो हुँदा चिकित्सकको सल्लाह अनिवार्य:
चिकित्सकहरू सल्लाह दिन्छन् कि यदि ४८ घण्टासम्म ज्वरो रहिरहन्छ र औषधि सेवन गरे पनि निको नहुने अवस्था आयो, वा ज्वरो १०२–१०३ डिग्री फरेनहाइटभन्दा माथि पुग्यो भने तुरुन्त चिकित्सकको परामर्श लिनुपर्छ। साथै, टाउको दुख्ने, छाती दुख्ने, सास फेर्न गाह्रो हुने, बान्ता, छालामा र्याश, पेट दुख्ने वा अत्यधिक थकान जस्ता लक्षण देखिएमा ढिला नगरी उपचार सुरू गर्न आवश्यक छ।
बच्चा, वृद्ध, मधुमेह, मुटु रोग वा कमजोर रोग प्रतिरोधात्मक क्षमताका व्यक्तिहरूमा त सामान्य ज्वरो भए पनि तुरुन्त चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्नु उपयुक्त हुन्छ।
ज्वरोको स्रोत पहिचान गर्नु आवश्यक:
चिकित्सकहरू भन्छन्, सबै ज्वरो भाइरल हुँदैन। न्यूमोनिया, युरिनरी ट्र्याक्ट इन्फेक्सन (UTI), वा टाइफाइडजस्ता रोगहरूले पनि दीर्घकालीन ज्वरो ल्याउन सक्छ। त्यसैले केवल ज्वरो घटाउने प्रयास होइन, त्यसको कारण पत्ता लगाउने प्रयास नै प्रभावकारी उपचारको आधार हो। यसको लागि रगत परीक्षण, डेंगु वा फ्लू टेस्ट, एक्स-रेजस्ता परीक्षणहरू आवश्यक पर्न सक्छ।
यदि ब्याक्टेरियल संक्रमण पुष्टि भयो भने, चिकित्सकले एन्टिबायोटिक दिन सक्नेछन्। तर चिकित्सकको सल्लाहबिना एन्टिबायोटिक वा अन्य शक्तिशाली औषधि सेवन गर्नु स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुन सक्ने चिकित्सकहरूको चेतावनी छ।
निष्कर्ष:
हेलुका ज्वरोमा प्यासिटामोल अझै प्रभावकारी छ। तर यदि ज्वरो दीर्घकालीन हुन्छ वा बिरामीको अवस्था बिग्रँदै जान्छ भने, केवल औषधिमा निर्भर नगरी तुरुन्त चिकित्सकसँग परामर्श लिनु अत्यावश्यक छ। ज्वरोलाई सामान्य ठान्नु हुँदैन—यसको पछाडिको कारण पत्ता लगाई यथोचित उपचार गर्नु नै सुरक्षित उपाय हो।
